16°
Kahramanmaraş Özel Hayat Hastanesi İç Hastalıkları Uzman Dr. Esen Saba Sağırkaya Kolestrol, hastaları için önemli açıklamalarda bulundu.
Sağırkaya, yaptığı açıklamada Kolestrol’ün vücutta gerekli bir yapı taşı olduğuna dikkat çekti. Uzman Dr. Esen Saba Sağırkaya, Yaygın düşüncenin aksine kolestrol tamamen zararlı bir madde değildir. Kolestrol özellikle hayvansal gıdalarda bulunur ama vücuttaki kolestrolün ancak az bir miktarını besinlerle alırız, çoğu vücut tarafından sentezlenir.
Vücutta bulunan çeşitli kolestrol çeşitleri trigliserit, LDL, kolestroldür. Bunların dışında faydalı kolesterol olarak değerlendirilen HDL-kolesterol de vardır. Kolestrol kanda normal sınırların üzerinde bulunması halinde, damarlarda birikir ve damar sertleşmesine (ateroskleroz), bazen de safra pigmentleri ile birleşip safra taşlarının oluşumuna yol açar. Vücut, kolestrolü kullanarak hormonlar (kortizol, üreme hormonları), D vitamini ve yağları sindiren safra asitlerini üretir. İşte burdan da anlayacağımız üzere kolestrolün azı vücudumuzdaki birçok faydalı metabolizmayı bozuyorken, fazlası zarar veriyor. Damar sertliği bu zararların en bilineni ve sonuçları en ağır olanı. Özellikle risk faktörleri (genetik, sigara, diyabet, hipertansiyon)varlığındadamar sertliği riski de katlanarak artıyor. İşte yüksek kolestrol kalp damar hastalığı riskinde, hatta sigara ve şeker hastalığından önce, değiştirebileceğimiz faktörlerin başında geliyor.
Yüksek Kolestrol Kalp Krizine neden oluyor
Uzman Dr. Esen Saba Sağırkaya, Damar sertleşmesi (ateroskleroz) damar çeperinde başlıyor. Endotel, yani damarların içini çepeçevre saran vücudun en geniş organı zararlı etkenlerle etkilenir. Endotelde hasar mekanizması sadece kolestrol ile değil, şeker hastalığı, sigara, yüksek tansiyon gibi dış faktörlerle uyarılıyor. Sonuçta plak oluşumu, kalp krizi, inme gibi birçok önemli hastalığın ana sebebini oluşturuyor. Yapılan araştırmalar bu mekanizmanın hiçbir şikayeti olmayan sağlıklı erişkinlerde erken yaşta başladığını gösterdi.
Her Gün En Az 30 Dakika Spor
Kolestrol yüksekliği büyük ölçüde yanlış beslenmemize ve yaşam tarzımıza bağlı. Yapmamız gerekenlerde ilk buradan başlıyor aslında. Yaşam tarzı değişikliklerin başında egzersiz ve diyet değişiklikleri geliyor. Her gün en az 30 dakika koşmak, yürümek, bisiklete binmek egzersiz rutininizi oluşturabilir. Özellikle kalp damar hastalık riskini azalttığı aşikar.
Bunun yanında beslenmede bir takım değişiklikler de önemli. Doymuş yağlardan, poğaça, açma, börekler, kaymak, krema gibi birçok lezzetli olan, ama zarar veren gıda ile vedalaşmak gerekiyor.Öğütlenen yiyeceklere ise hayatımızda yer açmak gerekiyor. Ayçiçek, mısırözü,zeytinyağı, yulaf çavdar ekmeği, mercimek, greyfurt, portakal, üzüm, nar, brokoli, soğan, sarımsak, yeşil, kırmızı biber, yumurta akı…Yeterli yaşam tarzı değişikliği ile düşürülemeyen kolestrol düzeyleri için ilaç tedavisi öneriliyor.
Son zamanlarda kolestrol ilaçları özellikle statin ailesine mensup olan ilaçlar hakkında medyada ve kamuoyunda bir çok niteliksiz haber paylaşılmakta. Hastalar kulaktan dolma hikayeler ile bu ilaçlara ihtiyacı olduğu halde ilacı kullanmıyor, kullanıyor ise bırakıyor.Tabi her ilacın yan etkisi olduğu gibi, bu ilaçların yan etkileri de olabilir. Kas sistemi ve karaciğeri etkileyen yan etkiler nadir de olsa karşımıza çıkabilir (10.000 hastada 1). Fakat bu durum ilacı bırakınca normale geri dönüyor. İlaç başlanacak her hastaya ilaçla ilgili olası yan etkiler, öte yandan elde edilen yararlar mutlaka anlatılmalıdır.
Özellikle LDL kolestrol yüksekliği için kullandığımız statin grubu ilaçlar birkaç çeşit; atorvastatin, simvastatin, pravastatin, fluvastatin, rosuvastatin gibi.Kolestrolde yaklaşık %30’luk bir düşme sağlanabiliyor.Kişisel kanaatim statinleri sık kullanan bir hekim olarak yan etkilerinin abartıldığı kadar fazla olmaması.
KİMLER İLAÇ KULLANMALI?
Sağırkaya, Yüksek ve çok yüksek riskli hastalarda kolestrolilaçları daha etkili ve faydalı olduğu gösterildi. Daha önce kalp krizi geçirmiş stent takılmış hastaların, tip 1 veya tip 2 diyabet olan hastaların, diyabeti olup sigara içen veya yüksek tansiyonu olan hastaların, boyun damarlarında ciddi darlık gösterilen hastaların, ciddi böbrek rahatsızlığı olan hastaların LDL değerinin 70’in altında tutmak önemli ve hayati. Bu hastalarda ilaç kullanmak, kolestrolü arzulanan seviyeye düşürmek çok önemli.
Bunun dışında kalan durumlarda doktor ile hasta yaşam tarzı değişikliği ve/veya ilaç konusunda ortak bir yol haritası çizmeli. Polikliniğe başvuran hastanın sadece kolestrol seviyesini düşürmenin yanında, tansiyonu yüksekliğinin önüne geçmek ve sigara içiliyorsa bırakılmasının teşviki olası kalp hastalıklarının riskini belirgin oranda azaltacaktır.
Kolestrol ilaçlarını akşam almak daha etkili oluyor. Bunun nedeni karaciğerde kolestrol üretiminin gece saatlerinde en yüksek düzeylerde olması. İlacı kullanmaya başladıktan sonra halsizlik, yorgunluk 4-6 hafta sonra yaygın, simetrik kas ağrısı, kas güçsüzlüğü gibi belirtiler görülürse bunları doktorunuzla paylaşın.
